Klasyfikacja win hiszpańskich
Hiszpania ma bogatą tradycję winiarską i oferuje szeroki wybór win o zróżnicowanym charakterze. Nazewnictwo i klasyfikacja win hiszpaskich są określone przepisami denominacji i nie mogą być stosowane dowolnie. Napis „Reserva” na hiszpańskim winie, w odróżnieniu od innych krajów, ma określone znaczenie. Klasyfikacja win hiszpańskich opiera się na dojrzałości i rodzaju wina. W tym wpisie przyjrzymy się bliżej różnym kategoriom win hiszpańskich – od młodych i rześkich Joven po wykwintne Gran Reservy, a także odkryjemy tajemnice klasycznego wina musującego – Cavy oraz przywołamy z zaświatów Sherry.
Nazewnictwo win hiszpańskich
Wina hiszpańskie są podzielone na różne kategorie w zależności od ich dojrzałości. Począwszy od najmłodszych i najbardziej rześkich win, aż po bardzo długo dojrzewające, klasyfikacja ta pomaga nam zrozumieć, czego możemy się spodziewać od danego wina. Zwykle na etykiecie wina hiszpańskiego znajdziesz nazwę jednej z niżej opisanych kategorii. Jeśli nie, to jest to najprawdopodobniej wino Joven.
Joven: młode i rześkie wina
Wina Joven charakteryzują się one świeżością, owocowością i lekkością. Wina oznaczone jako Joven zwykle dojrzewają krótkow stalowych zbiornikach, co pozwala zachować ich naturalną świeżość i owocowe aromaty. To idealne wina na codzień, bez doszukiwania sie w nich filozofii.
Barrica: kilka miesięcy w beczce
„Barrica” to po hiszpańsku „beczka”. Hiszpanie od zawsze uwielbiali beczki i nawet zmiana trendów światowych nie jest w stanie niektórych winiarzy oduczyć od stosowania dębowych beczek w procesie dojrzewania wina. Wina oznacone terminem „Barrica” dojrzewają w dębie zwykle od 3 do 6 miesięcy. Akurat ta klasyfikacja win hiszpańskich nie jest jednoznacznie określona przepisami denominacji i odnosi sie raczej do tradycji. Z mojego doświadczenia, jako byłego importera win hiszpańskich mogę powiedzieć, że rzadko kiedy te kilka miesięcy w beczce w jakiś specjalnie pozytywny sposów wpłyneło na wino.
Crianza: dojrzałe i złożone wina
Co innego Crianza. To, moim zdaniem, kategoria win hiszpańskich warta szczególnej uwagi. W przypadku win czerwonych okres dojrzewania dla win oznaczonych jako Crianza wynosi co najmniej 24 miesiące, z czego co najmniej 12 miesięcy musi być spędzonych w beczce.
Dla białych win okres leżakowania wynosi co najmniej 18 miesięcy, z czego co najmniej 6 miesięcy w beczce. Dzięki temu procesowi wina Crianza zyskują złożony bukiet i zrównoważoną strukturę. Nie są przy tym zbytnio „przytłoczone” beczką – polecam!
Reserva: długie miesiące dojrzewania
Wina Reserva to kategoria win poddawanych dłuższemu procesowi leżakowania niż wina Crianza. Dla win czerwonych okres ten wynosi co najmniej 36 miesięcy, z czego co najmniej 12 miesięcy spędzonych jest w beczce.
W przypadku win białych okres leżakowania wynosi co najmniej 24 miesiące, z czego co najmniej 6 miesięcy w beczce. Czerwone wina Reserva wyróżniają się elegancją, złożoną kompozycją oraz dobrze zintegrowanymi taninami. Białe Reservy są rzadkością. Miałem okazję próbować fenomenalne Chardonnay z Castillo de Monjardin, ale ciężko takie wino znaleźć w Polsce.
Z racji długości procesu dojrzewania są to wina relatywnie drogie – kapitał jest zamrożony przez lata. Dlatego proponuję Ci unikać „taniej” (poniżej 30 PLN na półce w polskim sklepie) Reservy, bo to nie okazja, tylko coś z tym winem jest pewnie nie tak.
Gran Reserva: jeszcze dłużej…
Wina z tej kategorii przechodzą najdłuższy proces leżakowania i dojrzewania. W przypadku win czerwonych okres ten wynosi co najmniej 60 miesięcy, z czego co najmniej 18 miesięcy spędzonych jest w beczce.
W przypadku białych win okres leżakowania wynosi co najmniej 48 miesięcy, z czego co najmniej 6 miesięcy w beczce. Wina Gran Reserva charakteryzują się niezwykłą głębią smaku, harmonijną strukturą i olśniewającym bukietem aromatycznym. To wino, które doskonale się starzeje i może być przechowywane przez wiele lat.
Klasyfikacja win Cava pod względem zawartości cukru resztkowego
Cava to hiszpańskie wino musujące, wytwarzane według „metody tradycyjnej”, czyli wtórnej fermentacji w butelce – podobnie jak szampany. Klasyfikacja Cavy opiera się na dojrzałości wina oraz zawartości cukru resztkowego. Mamy kilka różnych typów Cavy, zaczynając od najbardziej wytrawnych, a kończąc na słodszych i pełniejszych.
Cava Brut Nature to najbardziej wytrawna odmiana Cavy. Zawiera niewiele lub wcale (od 0 do 3 gramów) cukru resztkowego, dzięki czemu jest idealna dla miłośników wytrawnych win o intensywnym smaku i delikatnych bąbelkach.
Cava Extra Brut również jest wytrawna, ale zawiera minimalnie więcej cukru resztkowego. Nadal jest to wino wytrawne, ale ma nieco delikatniejszy smak niż Brut Nature.
Cava Brut to najpopularniejsza kategoria hiszpańskiego wina musującego. Cava Brut jest wytrawna, ale ma pewną delikatną słodycz, która nadaje jej doskonałą równowagę.
Cava Extra Seco to rzadko spotykana kategoria, która charakteryzuje się większą ilością cukru resztkowego, między 12 a 17 gramów na litr wina.
Cava Seco to kolejna kategoria półsłodka, która ma bardziej wyraźną słodycz. Nadal pozostaje świeża i owocowa, ale ma pewną słodką nutę, która jest doskonale zrównoważona. Seco to po hiszpańsku suchy (wytrawny?) – trochę to dziwne, ale tak własnie jest…
Cava Semi Seco to słodsza kategoria, w której słodyczy jest od 32 do 50 gramów na litr. Problem z Semi Seco bywa taki, że kucharze maskują swoje błędy majonezem, a winiarze cukrem…
Na końcu mamy Cava Dulce, która jest najbardziej słodka i pełna. To deserowe wino musujące o wysokiej zawartości cukru resztkowego.
Rodzaje sherry
Sherry to wyjątkowe wzmacniane wino produkowane w unikalny sposób w Andaluzji. Dzięki Anglikom, którzy upodobali sobie sherry, zyskało światową sławę. Istnieje kilka różnych rodzajów sherry, każdy ma swój unikalny charakter i smak.
Fino to jasne, wytrawne i delikatne sherry. Charakteryzuje się lekkim ciałem, świeżością i intensywnymi nutami migdałowymi. To doskonałe wino do picia jako aperitif.
Manzanilla to odmiana sherry podobna do Fino, ale produkowana w specyficznym regionie Sanlúcar de Barrameda. Jest jeszcze bardziej orzeźwiająca i ma lekkie nuty solanki, które nadają jej charakterystyczny smak.
Amontillado to ciepłe i bogate sherry, które jest wynikiem specjalnego procesu leżakowania. Początkowo dojrzewa jak Fino, a następnie jest delikatnie utleniane. Ma intensywny aromat orzechów..
Oloroso to pełne, aromatyczne sherry z nutami suszonych owoców i orzechów. To wino ma głęboki kolor i doskonałą strukturę. Oloroso jest doskonałym towarzyszem serów i pikantnych potraw.
Palo Cortado to rzadkie i wyrafinowane sherry, które łączy cechy Amontillado i Oloroso. Jest to wino o złożonym charakterze i wyjątkowym bukiecie. Palo Cortado jest uważane za jeden z najbardziej eleganckich rodzajów sherry.
Cream to słodkie, kremowe i pełne sherry, które ma nuty karmelu i orzechów. To doskonałe wino deserowe lub do picia po posiłku.
Pedro Ximénez (PX) to ciemne i słodkie sherry o wyrazistym smaku rodzynek. Wytwarzane z suszonych winogron. Jest to wino o bardzo bogatym i skoncentrowanym smaku, które doskonale komponuje się z deserami czekoladowymi lub lodami. Polecam!
Klasyfikacja win hiszpańskich – podsumowanie
Różnorodność hiszpańskiego wina jest niesamowita. Znając różnice w nazewnictwie win hiszpańskich możesz podjąć lepszą decyzję stojąc przed półką z winami. Świadomie wybieraj od młodych i rześkich Joven po wykwintne Gran Reservy – hiszpańskie wina oferują coś dla każdego winomana.
Jesli jeszcze nie znasz Cavy polecam Ci tą interesującą alternatywę dla prosecco i szampana.
A jeśli chcesz spróbować czegoś wyjątkowego, koniecznie sięgnij po sherry – to wzmacniane wino o niepowtarzalnym smaku i aromacie. Trochę ostatnio w niełasce i zapomnieniu.