Wina hiszpańskie

Mimo tego, że Hiszpania jest trzecim na świecie producentem wina, przez wielu krytyków, zwłaszcza tych starszych, jest mocno niedoceniana, nawet lekceważona. Ciągle pokutuje pogląd, że wina hiszpańskie to tylko Rioja… Otóż nie tylko. Trzeba przyznać, że przez lata Hiszpania była mocno zacofana technologicznie. Gdy na świecie popularność zdobywały wina o świeżym, owocowym charakterze, Hiszpanie upierali się przy beczkach i to w dodatku amerykańskich (ta waniliowa nuta). Dużo zmieniły unijne programy wsparcia dla sektora wina. Największym beneficjentem (sumarycznie) funduszy unijnych, przeznaczonych na rozwój produkcji i sprzedaży wina w latach 2009 – 2019 była właśnie Hiszpania. Oprócz tego, że Pere wymienił dwudziestoletniego Mercedesa na nowiutką Panamerę to główne inwestycje szły w technologię produkcji wina.

Klasyfikacja win hiszpańskich

Mimo, że stalowe zbiorniki pojawiły się praktycznie wszędzie, Hiszpanie zachowali szacunek do tradycji i  klasyfikują wino według czasu dojrzewania – a jakże – także w beczce!

• Joven, jak nazwa wskazuje, to wina młode, które nie miały kontaktu z dębową beczką;
• Roble – tu beczka jest, ale krótko, mniej niż 6 miesięcy;
• Crianza – moim zdaniem najciekawsza kategoria win hiszpańskich – wino dojrzewa 24 miesiące, w tym minimum 6 w beczce; 
• Crianza w regionach Navarra, Rioja i Ribera del Duero to jest 12 miesięcy w beczce i 12 miesięcy w butelce;
• Reserva
  • wino czerwone: minimalny czas dojrzewania to w sumie 36 miesięcy, z czego minimum 12 w beczce;
  • wino białe i różowe(!): minimum 24 miesiące dojrzewania, z czego minimum 6 w beczce;
• Gran Reserva
  • wino czerwone: co najmniej 24 miesiące w beczce i dalej minimum 36 miesięcy w butelce;
  • białe i rose: co najmniej 48 miesięcy, z czego minimum 6 w dębie;

Jak widać z powyższego wina hiszpańskie muszą być naprawdę mocarne, jeśli potrzebują takiego dojrzewania. Co ważne, słowa Reserva i Gran Reserva na etykietach win hiszpańskich mają uzasadnienie w oficjalnych regulacjach. Tego typu sformułowania na winach pochodzących z innych krajów nie mają takiego umocowania.

Hiszpańskie odmiany winorośli

Ilość odmian winorośli uprawianych w Hiszpanii jest naprawdę duża. Oprócz lokalnych odmian, z których wiele ochoczo przejęli Francuzi i nadali im własne nazwy, uprawia się tu z sukcesem większość odmian międzynarodowych.

Hiszpania jest w przewadze krajem o ciepłym, kontynentalnym klimacie. To sprawia, że winogrona dobrze tu się czują, dają dojrzałe i pełne cukru owoce. Przekłada się to na mocne, alkoholowe wina. Co ciekawe, sporo winorośli uprawia się na znacznej wysokości, a to dobrze wpływa na kwasowość i ostatecznie na balans wina. Z kolei białe Albariño musi radzić sobie w ekstremalnie trudnych warunkach atlantyckiego klimatu Galicji, dając wyjątkowo złożone i subtelne białe wina – zupełnie jak nie z Hiszpanii!

Tempranillo

Czerwone wina hiszpańskie to przede wszystkim Tempranillo. Lokalna odmiana czerwona, dająca mocne, esencjonalne wina. Poziom kwasowości może znacznie się różnić w zależności od miejsca uprawy. Jednocześnie podstawa tradycji w DOC Rioja jak i nowoczesności w DO Ribera dle Duero

Garnacha

Wprowadza życie w blend Rioja. W zależności od miejsca uprawy i procesu winifikacji daje bardzo zróżnicowane wina czerwone, ale także różowe.

Verdejo

Biała odmiana, podstawa sukcesu win z niewielkiej denominacji DO Rueda. Daje świeże, aromatyczne i rześkie wina, z charakterystyczną, goryczkową nutą

Albariño

Kolejna natywna hiszpańska odmiana. W położonej na północy, nad oceanem DO Rias Baixas daje absolutnie niepowtarzalne i wyjątkowe wina białe.

Hiszpańskie denominacje

System denominacji, początkowo dość sensowny, zaczął się ostatnio niebezpiecznie rozrastać, co może niektórych (na przykład mnie) wprawiać w zakłopotanie. Chyba wzorem włoskim oprócz DO powstają DOCa a na dodatek DO Pago – zupełnie dla mnie niezrozumiała decyzja, być może dlatego, że nie znalazłem podczas degustacji uzasadnienia dla takiego wyróżnienia win z konkretnej posiadłości. Denominacji, jeśli nic wczoraj nie dodali, jest w Hiszpanii 69. 

Najważniejsze to:

Priorat

Powstają tu złożone, bardzo dobre a czasem wybitne wina czerwone, które jeszcze dziesięć lat temu można było kupić niemal za bezcen – w takim segmencie jakościowym. Teraz Priorat jest modny – zasłużenie – co odbija się wyraźnie na cenach.

La Rioja

Traci ostatnio popularność, bo jest kojarzona ze „starą” Hiszpanią.  W Polsce wina z Rioja są rozpoznawalne i w miarę dobrze się sprzedają, jednak pamiętaj, że sama nazwa nie gwarantuje jakości…

Navarra

Graniczy z Rioja od północnego wschodu. Powstają tam wybitne interpertacje Chardonnay, Garnachy i czasem Pinot Noir. Z jakiegoś powodu niedoceniany region. To dobrze, bo ciągle bardzo dobry stosunek jakości do ceny.

Ribera del Duero

Położona niedaleko na południe od Rioja – jestem wielkim zwolennikiem win i winemakerów z tej denominacji. Nowoczesne, wysokiej klasy winiarstwo, coraz wyższa jakość, coraz wyższe ceny…

Rueda

Jedziemy dalej na południe i trafiamy do malutkiej lecz niepowtarzalnej denominacji, gdzie króluje wspomniane Verdejo. Także Sauvignon Blanc, Viura, Chardonnay, Viognier W zasadzie biała denominacja, choć dozwolona jest tu uprawa czerwonych odmian 

Toro

Bezpośredni sąsiad Ruedy, zdominowany przez odmiany czerwone. Tutaj Tempranillo nazywa się Tinta del Toro, ale to ten sam szczep. Wina z Toro często porównywane są z tymi znad rzeki Duero, ale ja nie miałem szczęścia trafić na takie… Toro za to wygrywa z RdD ceną.

Cava

To jedyna denominacja w Hiszpanii, która nie jest przypisana do jednorodnego terenu. Cava to hiszpański odpowiednik szampana, czyli wino musujące, produkowane technologią wtórnej fermentacji w butelce. Przepisy denominacji określają dozwolone szczepy winogron i zawartość cukru resztkowego.  Niesamowita rozpiętość cen i jakości. Od 2 do 200+ Euro…

Wina hiszpańskie i kuchnia