Wina włoskie
Wina włoskie smakują lepiej… we Włoszech. Wie o tym każdy, kto przywiózł butelkę wina z włoskich wakacji. Ta niezwykła kombinacja zapachów, smaków i specyficznego „włoskiego ducha” najlepiej sprawdza się na miejscu. Ogromna ilość natywnych, praktycznie nigdzie indziej nie stosowanych szczepów, wyjątkowe wina jakościowe we wszystkich stylach, świetne wina regionalne i także te lokalne, nalewane w winnicy prosto do Twojego plastikowego kanisterka… Słoneczna Italia to absolutnie wyjątkowy i wart dogłębnego poznania producent wina.
Spis treści
Czym wyróżniają się wina włoskie?
Najpierw rzut oka na mapę. pewnie każdy kojarzy „włoski but”, czyli Półwysep Apeniński. Klimat i ukształtowanie terenu są tu wymarzone do uprawy ponad 2 tysięcy lokalnych odmian winorośli. Nie ma drugiego miejsca na świecie z taką mnogością odmian winogron! Od lat Włosi rywalizują z Francją o palmę pierwszeństwa w wielkości rocznej produkcji wina. Wspominam o tym dla porządku, bo dla nas to nie jest najważniejsza informacja. My szukamy perełek, a nie masowej produkcji. Gdzie powstają najlepsze wytrawne wina włoskie? Dla ułatwienia podzielmy Italię na północną, środkową i południową.
Wina północnych Włoch
Na północy wyróżniają się dwa, zdecydowanie odmienne regiony winiarskie. Na zachodzie to Piemont a na wschodzie Veneto i Wenecja Liguryjska.
Piemont
Nieprzypadkowo tutaj zaczynamy wyprawę do krainy win włoskich. Stoki Alp i jezioro Maggiore, w połączeniu z dość surowym, kontynentalnym klimatem i dużymi różnicami temperatur sprawiają, że czerwone odmiany jak Nebbiolo i Barbera dają tu owoce o dużej intensywności, złożonych aromatach, wyraźnych taninach i wysokiej kwasowości. Bardziej przyjazne jest, jak sama nazwa wskazuje, Dolcetto. Z owoców Nebbiolo powstaje mocarne DOCG Barolo, które według zasad tutejszej apelacji zanim trafią do handlu dojrzewa minimum trzy lata, z czego 18 miesięcy w dębowych beczkach. To i tak krótko, jak na Barolo… Barolo to wino wyjątkowe, drogie (do bardzo drogiego) i raczej trudne. Może trochę snobistyczne, jednak gdy się w nim zakochasz, to na amen.
Barbera i Dolcetto to bardziej przyjazne wina, zarówno pod względem charakterystyki jak i ceny. Białe wina reprezentuje Gavi di Gavi, z owoców Gavi – nie, to taki żarcik – z Cortese 🙂
Veneto
Totalny kontrast z opisanym powyżej Piemontem. Nad Adriatykiem króluje masówka, a najbardziej znane apelacje to czerwona Valpolicella gdzie dominuje szczep Corvina i białe Soave, z owoców Garganega.
W masowej produkcji znajdziesz – nomen omen – rodzynki. Tutejsza praktyka podsuszania winogron zwana passito daje bogate w ciało i aromaty Amarone della Vapolicella.
Veneto i Friuli Venezia Giulia to ojczyzna dobrze u nas znanego i popularnego, musującego Prosecco, wytwarzanego z przewagą winogron odmiany Glera.
Wina centralnych Włoch
Wina włoskie kojarzą się z Toskanią. Bez problemu znajdziesz tu rodzinne winnice o ponad 500 letniej tradycji wytwarzania wina. Posiadłości w sąsiedztwie Sieny i Florencji to królestwo Chianti Classico (winogrona Sangiovese)- uważaj na plecione koszyczki butelek z Ruffino – teraz to najczęściej tylko chwyt marketingowy.
Chianti jest dobrą nazwą a nie zawsze dobrym winem – to moje subiektywne zdanie – może po prostu wybierałem zbyt tanie wina…
Nie miałem takich problemów z Brunello do Montalcino, które też powstaje z odmiany Sangiovese – polecam.
Super Toskany
Te wina to owoc eksperymentów z Cabernet Sauvignon i Merlotem. Okazało się, że klimat Toskanii bardzo odpowiada tym odmianą. Sensacją okazała się Sassicaia, która mimo wyjątkowej jakości jest sprzedawana jako wino regionalne, czyli IGT. A to dlatego, że Cabernet Sauvignon nie ma na liście dozwolonych szczepów dla apelacji DOC.
Południowe Włochy
Im dalej na południe, tym więcej słońca, tradycji i historii. Kampania, czyli okolice Neapolu, to Taurasi, zwane czasem Barolo Południa.
Z kolei Puglia, czyli obcas „włoskiego buta” to region, gdzie powstają dobrej jakości wina z Primitivo i odmian międzynarodowych, klasyfikowane jako IGT. Warte spróbowania.
Sycylia to też głownie wina IGT. Tradycyjną odmianą jest tu Nero d’Avola, dające mocne, esencjonalne wina czerwone, o stosunkowo małej kwasowości.
Jak są klasyfikowane wina włoskie?
Prawo winiarskie Italii jest stosunkowo młode, bo klasyfikacja win włoskich to lata osiemdziesiąte XX wieku.
Na szczycie jest DOCG – Denominazione di Origine Controllata e Garantita.
DOC oznacza Denominazione di Origine Controllata. Przepisy apelacji są oparte na podobnych zasadach, jak we Francji. Teoretycznie można awansować stąd do DOCG.
Przepisy IGT (Indicazione Geografica Tipica) są luźniejsze. Nie oznacza to, że IGT są winami gorszej jakości. Tak oznaczone wina włoskie mogą mieć super jakość i super cenę.
VDT – vin0 da tavola to popularne wina stołowe. Te zdecydowanie najlepiej smakują w słonecznej Italii
Na koniec ilustracja, co rozumiem pod pojęciem „włoskiego ducha”.
Jak zwykle, link dla zainteresowanych pogłębianiem wiedzy: italianwinecentral.com
Sprawdź, jakie wina zrobiły na mnie wrażenie podczas oficjalnej degustacji win włoskich w Warszawie