Royal Tokaji Aszu 6 Puttonyos 2013 – degustacja wina

Dlaczego Royal Tokaji Aszú? Otóż należę do wymierającego gatunku entuzjastów win słodkich. Pewnie dlatego, że miałem możliwość spróbowania wielu win Premiere Grand Cru z Sauternes i Barsac, z  doskonałego rocznika 2010. Moim faworytem wcale nie jest Chateau d’Yquem, znane jako najdroższe wino świata, a Chateau Coutet, ale to zupełnie inna historia.

Wracamy do tematu, a w kieliszku pojawia się wino węgierskie. Zanim opiszę swoje wrażenia z degustacji, krótki rys historyczno – geograficzny, dla lepszego zrozumienia, czym jest wino Tokaj dla węgierskiego i światowego winiarstwa.

Historia słodkiego wina Tokaj

Tokaj to słynne węgierskie wino pochodzące z regionu Tokaj-Hegyalja, położonego na północnym wschodzie Węgier. Ten obszar, znany jako Tokaj Wine Region, jest jednym z najstarszych regionów winiarskich na świecie i został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2002 roku. Wina tokajskie są znane i cenione na całym świecie. Szczególne uznanie i sławę zdobyły słodkie wina Tokaji Aszu.

Według historyków, wino tokajskie zaczęto produkować w regionie Tokaj w XVII wieku, choć uprawa winorośli w tym regionie jest znacznie starsza, sięgająca czasów rzymskich.

W XVIII wieku wino Tokaji Aszu było ulubionym winem francuskich królów, a Ludwik XIV określił je mianem „wina królów, króla win”.

Lata komunizmu doprowadziły niemal do upadku tradycji Tokaja Asza. Pod rządami komunistycznymi na Węgrzech produkowano głównie wina masowe. Zmiany ustrojowe lat dziewięćdziesiątych umożliwiły inwestycje w odbudowę tradycji winiarskich Tokaju, w tym zaangażowanie w Royal Tokaji samego Hugh Johnsona.

Słodkie wina Tokaj i „szlachetna pleśń”

Region Tokaj to jedno z niewielu miejsc na świecie, idealnych do produkcji win botrytyzowanych. Botrytis cinerea to grzyb, zwany „szlachetną pleśnią”. Rozwija się w wyjątkowych okolicznościach, zależnych od specyficznej kombinacji temperatury, wilgotności i czasu. Sprzyjające warunki dla rozwoju szlachetnej pleśni zdarzają się w Tokaju średnio 6 razy na 10 lat.

Botrytis, rozwijając się na gronach, delikatnie perforuje skórkę owocu, co powoduje odparowanie wody i koncentrację soku.

To nie jest tak, że całe grono jest siedliskiem szlachetnej pleśni. Na jednej kiści są normalnie dojrzałe owoce, takie zarażone zwykłą, szarą pleśnią i te zbotrytyzowane. Zbiór tych właściwych wymaga doświadczenia, wprawy i cierpliwości. Jeden błąd, czyli dodanie do puttyona jagody zarażonej szarą pleśnią niweczy wszystko.

Co to jest “puttony”?

Tradycyjnie zbotrytyzowane rodzynki zbierano do drewnianych pojemników – „puttonów” które mieściły do 25 kilogramów  owoców.

W winiarni winogrona są delikatnie prasowane i dodawane do wytrawnego wina bazowego. Ilość puttyonos, dodanych do 136 litrowej beczki z winem bazowym, decyduje o ostatecznym charakterze wina. Dla win Tokaj Aszu jest to od 3 do 6 „puttonów”, przy czym 6 oznacza wino najbardziej skoncentrowane i najsłodsze.

Degustacja Royal Tokaji Aszú 6 Puttonyos, 2013

Gdy już mniej więcej wiesz, jak produkuje się wino Tokaj Aszu to pewnie domyślasz się, że nie jest ono tanie. To prawda, jakość kosztuje. Dlatego, gdy zobaczyłem ofertę na Royal Tokaji Aszu 2013 za 124 złote, bez wahania zakupiłem taką butelkę.

Ogólna charakterystyka Royal Tokaji 6 Puttonyos Aszú 2013

Zdjęcie: royal-tokaji-com

Ocena wizualna

Złote, nasycone, niemal bursztynowe, krystaliczne, lekko oleiste – nieprzypadkowo słodkie wina wysokiej jakości są nazywane „płynnym złotem”. Taki kolor zapowiada złożone wino. Przekonajmy się, czy tak jest w istocie.

Bukiet

Tutaj zaczyna się magia. Wrażenia zapachowe są tym, co najbardziej lubię w słodkich, botrytyzowanych winach. Niezwykle bogate i charakterystyczne aromaty, których nie da się pomylić z żadnym innym winem.

Na początek kandyzowane owoce, podsycane miodowymi i korzennymi nutami, do tego skórka pomarańczy, orzechy, morele, plus niuanse ziemisto-grzybowe. Można by wymieniać długo. Wulkaniczne „terroir” dodaje nutki mineralne, które uzupełniają niezwykle bogaty bukiet. 

Usta

Wrażenia zapachowe znajdują potwierdzenie w ustach. Powiedzieć, że wino jest słodkie to nic nie powiedzieć. Wino jest wielowymiarowe, skoncentrowane, wręcz gęste.

Niewielka ilość alkoholu nie przesłania delektowania się strukturą wina. Kwasowość jest znaczna, ale wiem o niej raczej po aktywności ślinianek, niż po odczuciach na języku. Mimo wyjątkowej zawartości cukru, dla wina 6 puttonyowego to co najmniej 150 g/l, wino nie przytłacza słodyczą. która jest idealnie zbalansowana kwasowością.

Finisz długi i przyjemny. Delikatne, goryczkowe nuty w końcówce dopełniają wyjątkowego wrażenia.

Ocena końcowa

To wino niepospolite. Aby docenić jego jakość potrzeba trochę doświadczenia. Ja sam nie jestem znawcą win tokajskich i mogę porównać degustowane wino do tych z Sauternes. Z większością z nich Royal Tokaji Aszu 6 Puttonyos 2013 moim zdaniem wygrywa, ale nie ze wszystkimi.

W mojej, subiektywnej ocenie daję tej konkretnej etykiecie ocenę 8,99/10. Tylko tyle, czy aż tyle? Dla wyjaśnienia – moja ocena tego wina jest  bardzo wysoka i wino ma moją rekomendację. 

Bardzo nie lubię stwierdzenia ” w tej cenie bardzo dobre”, bo dla mnie to znaczy „trochę się rozczarowałem, ale nie wydałem dużo kasy, także szkody są do zaakceptowania”. Dlatego nie napiszę, że Royal Tokaji 6 Puttonyos 2013 jest „super za te pieniądze”.

W polskich realiach kupowanie wina, które kosztuje na półce ponad 100 złotych jest raczej rzadkością. Jeśli chcesz bliżej poznać wino Royal Tokaji 6 Puttonyos Aszu, to moim zdaniem 124 PLN to bardzo dobra oferta.

Szczerze polecam!

Źródło pozyskania wina do degustacji: zakup własny.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o różnych obliczach Tokaja, zapraszam do przeczytania wpisu o winach węgierskich.

Źródło ilustracji tytułowej i więcej informacji o winnicy znajdziesz na srtonie producenta: royal-tokaji.com